Dagelijks zetten duizenden professionals zich in voor de maatschappij, de zogenoemde publieke professionals. Denk aan de politieagenten, ambulancebroeders, jeugdbeschermers en reclasseerders. Het gaat hier om professionals die zich iedere dag (en nacht) inzetten voor de publieke zaak. Daarbij maken zij regelmatig ingewikkelde afwegingen, die voor buitenstaanders niet altijd te volgen zijn, omdat ze niet de hele situatie kennen. De Utrechtse VVD heeft onze publieke professionals hoog zitten en groot ontzag voor de professionaliteit waarmee zij hun complexe taak uitvoeren.

Niet iedereen deelt onze waardering voor deze professionals. Bedreiging en geweld tegen hen komt helaas vaak voor. De afgelopen periode hebben wij kunnen zien dat ook social media een grote rol speelt in het tonen van gebrek aan waardering voor deze publieke professionals. Filmpjes worden verknipt en verdraaid, waarbij de achtergrond van de gebeurtenis moedwillig wordt gewijzigd. Namen en adressen van professionals worden vrijgegeven en wanneer dit gebeurt, variëren de gevolgen van cyberpesten op social media tot een ware klopjacht. Hierdoor kunnen deze professionals hun werk minder goed doen. Vervolgens heeft dit weer een direct effect op de veiligheid van vaak kwetsbare individuen.

Een voorbeeld hiervan is een post op Instagram van Samantha de Jong, ook wel bekend als Barbie. Zij noemt in deze post meermaals de naam van haar jeugdbeschermer, beschrijft hoe deze haar – volgens mevrouw De Jong – zou hebben behandeld en deelt brieven geschreven door de jeugdbeschermer. Jeugdbeschermers ervaren soms zo veel agressie en intimidatie van ouders, dat ze hun werk niet meer kunnen doen. Dit gaat van schelden tot echt fysiek geweld, stalken of pesten op het internet.

In november 2019 hebben de verschillende gecertificeerde instellingen (GI’s) een brandbrief aan het kabinet gestuurd met als titel ‘Handen af van onze Jeugdbeschermers”. Hierin geven de GI’s aan dat er weinig steun vanuit de maatschappij en politiek wordt ervaren voor hun werk. Misstanden moeten vanzelfsprekend aangekaart kunnen worden, maar zonder dat de veiligheid van publieke professionals in het geding komt.

Niet alleen de jeugdbeschermers zetten zich in voor de veiligheid van een ander, o.a. ook (undercover-) agenten doen dit. Begin deze maand was een aantal agenten in burger aanwezig bij protesten bij het RIVM in De Bilt. Toen dit bekend werd, ontstond er een ware online klopjacht naar de identiteit van deze personen.

De politiebond reageerde furieus en gaf aan “[…] dat het niet kan en niet zo mag zijn dat de persoonlijke levenssfeer van onze agenten, die gewoon hun werk doen, zo wordt aangetast.” De politiebond noemde het ronduit schandalig en zeer bedreigend voor onze rechtsstaat.

Naar aanleiding hiervan heeft onze fractie de volgende vragen:

1. Herkent het college deze signalen? Welke signalen krijgt het college hierover? Zowel uit de eigen organisatie als vanuit de partners?
2. Is het thema ‘veilige publieke taak’ een terugkerend onderwerp van gesprek tussen gemeente en organisaties zoals hierboven genoemd?
3. Onderschrijft het college de risico’s voor de veiligheid van onze publieke professionals en voor onze rechtsstaat, wanneer dergelijke acties worden uitgevoerd op social media?

De Utrechtse VVD vindt dat het verboden moet worden om de identiteit van hulp- dienst- en zorgverleners te delen op internet. De gecertificeerde instellingen hebben een convenant voorgesteld met alle internetproviders c.q. sociale-media-platforms, waarin ze zich committeren aan het blokkeren van websites c.q. berichten direct te verwijderen, wanneer publieke professionals publiekelijk aan de schandpaal worden genageld.

4. Is het college het daar mee eens?
5. Is de gemeente bereid het voortouw te nemen dit aan te pakken en daarbij bijvoorbeeld tedenken aan:

• Het (in VNG-verband) opstellen van een convenant met social mediapartners, zoals hierboven beschreven?
• Samenwerken met werkgevers van professionals en belangenverenigingen.
• Een voorlichtingscampagne om mensen te wijzen normaal te doen tegen de publiekeprofessionals en hier respect voor te tonen, ook op social media?
• Het tonen van de verontwaardiging door een bericht te doen uitgaan, wanneer ditgebeurt, waarbij het college dit gedrag afkeurt?

6. Welke mogelijkheden ziet het college voor zich om te lobbyen bij het Rijk voor een verbod én hogere straffen op het delen van namen van publieke professionals en/of cyberpesten van deze professionals?

Zoals hierboven al aangegeven hebben wij onze publieke professionals hoog staan en verdienen zij onze volledige steun én waardering.

7. Welke mogelijkheden ziet het college om blijvend en continu zijn waardering uit te spreken voor deze professionals?

Lees hier de reactie en de antwoorden van het Utrechtse college van burgemeester en wethouders.

In een item van Nieuwsuur is te zien hoe scanauto’s in sommige steden voor meer zaken worden ingezet dan het handhaven van het parkeerbeleid. Zo worden de scanauto’s in Amsterdam gebruikt voor het opsporen van gestolen auto’s. De Utrechtse VVD vindt dit een interessante en prikkelende gedachte en heeft de volgende vragen:

1. Wat gebeurt er nu met de beelden die door scanauto’s worden gemaakt? Hoe lang worden ze bewaard en wie kan bij de gegevens?
2. Welke informatie wordt er eigenlijk opgeslagen en hoe lang? Gaat het alleen om de kentekens van de auto’s waarvoor geen parkeerbelasting is betaald of wordt er meer bewaard?
3. Is het mogelijk in het kader van een strafrechtelijk onderzoek om toegang te krijgen tot deze gegevens? Zo nee, waarom niet?

De Utrechtse VVD vindt het de moeite waard om te onderzoeken op welke andere manieren de scanauto’s kunnen worden ingezet. Denk daarbij aan het signaleren van gestolen auto’s zoals in Amsterdam gebeurt, maar ook het signaleren van auto’s die onverzekerd zijn of met een te hoge asdruk over de grachten rijden. Daarvoor is het nodig dat er afspraken worden gemaakt met de RDW.

4. Is het college bekend met de wijze waarop de gemeente Amsterdam de scanauto’s inzet?
5. Hoe beoordeelt het college het convenant dat daartoe in Amsterdam is afgesloten als hetgaat om waarborgen voor de privacy?
6. Overweegt het college om de scanauto’s in te zetten voor andere doeleinden dan hetopsporen van foutparkeerders? Zo ja, om welke zaken gaat het dan?
7. Is het college bereid om de voors en tegens hiervan op een rij te zetten en deze met deraad te delen zodat wij een debat kunnen voeren over de wenselijkheid hiervan? Zo nee, waarom niet?

Lees hier de antwoorden van het college.

Per 1 januari 2016 treedt de nieuwe wet meldplicht datalekken in werking. Dit is een toevoeging aan en een wijziging van de wet bescherming persoonsgegevens. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) krijgt hiermee meer bevoegdheden om boetes uit te delen in het geval van een datalek. Daarnaast wettelijke kader voor het melden van een datalek. Het CBP geeft aan dat: ̈Deze meldplicht houdt in dat organisaties (zowel bedrijven als overheden) direct een melding moeten doen bij het College bescherming persoonsgegevens (CBP) zodra zij een ernstig datalek hebben. En soms moeten zij het datalek ook melden aan de betrokkenen (de mensen van wie de persoonsgegevens zijn gelekt) ̈1 De fracties van D66, de VVD en GroenLinks zijn van mening dat datalekken onwenselijk zijn en bewoners hierover áltijd geïnformeerd dienen te worden.

Lees hier meer over de vragen die gesteld zijn en de antwoorden die wij hebben gekregen.

Tijdens de eerste raadsvergadering van de nieuwe raad op 10 april, heeft de VVD vragen gesteld aan wethouder Kreijkamp over het gebruik van Windows XP. De gemeente Utrecht heeft 2.500 computers die nog steeds op Windows XP draaien. Sinds dinsdag 8 april 2014 ondersteunt Microsoft Windows XP niet meer, waardoor de software kwetsbaar is voor hackers en virussen. Raadslid Queeny Rajkowski (VVD): “De VVD vindt het belangrijk dat het gemeentelijke ICT systeem goed is beveiligd en gemeentelijke informatie én informatie van onze inwoners niet op straat kan komen te liggen. Hun privacy moet gewaarborgd worden.”

Het niet meer ondersteunen van Windows XP door Microsoft betekent dat lekken in het systeem niet meer opgespoord en gedicht worden. Hackers hebben daardoor ruim baan. Wanneer hackers in het gemeentelijke systeem zouden komen, kunnen ze mogelijk aan privacygevoelige informatie van onze inwoners komen en dat is wat de VVD betreft onacceptabel.

Is het veiligheidsniveau van ons ICT systeem en de privacy gedaald? Volgens de wethouder hoeven we ons geen zorgen te maken. Het veiligheidsniveau blijft hetzelfde. De gemeente heeft €15.000,- betaald voor extra ondersteuning van Microsoft tot eind 2014. Daarnaast stapt de gemeente vanaf de zomer over op Windows 7.

Queeny Rajkowski: “De VVD had liever gezien dat de extra uitgave niet nodig was geweest, maar is blij dat aan de informatieveiligheid geen concessies zijn gedaan.”